Stroik to nieodzowna część takich instrumentów jak: obój, fagot, klarnet i saksofon. Wiążą się z nim różne problemy, lecz posiada on także swoje zalety. Czym się różnią poszczególne stroiki? Jaki wpływ mają na jakość dźwięku? Z czego są zrobione? Czy łatwo je uszkodzić? Zadałam te pytania instrumentalistom grającym na instrumentach stroikowych, a wyniki tego reportażu przedstawiam w poniższym artykule.

Obój

Jest to instrument podwójnostroikowy, co oznacza, że na jego budowę składają się dwie płytki trzcinowe, zamocowane na rurce. Technika robienia takich stroików to bardzo obszerny temat, który mógłby być tematem innego artykułu. Od takiego stroika zależy bardzo dużo – wpływa on na brzmienie dźwięku, na jego wysokość oraz na swobodę grania. Ważny jest też otwór, każdy z oboistów ma swoje preferencje co do jego wielkości, jedni wolą bardziej zamknięte stroiki, a inni otwarte. „Ciężkość”, czyli ilość zachowanej trzciny na stroiku także ma znaczenie. Im więcej jej zachowamy, tym cięższy będzie stroik i więcej powietrza będzie trzeba w niego wtłaczać. Z kolei zbyt lekki stroik wiąże się z ryzykiem brzydkiej barwy, dlatego każdy z instrumentalistów szuka dobrych proporcji dla siebie. Taki stroik jest bardzo delikatny, bardzo łatwo jest go uszkodzić, dlatego oboiści bardzo na niego uważają. Czasem ciężko jest zrobić idealny stroik, bardzo wiele czynników na niego wpływa m.in. sposób zawiązania go na rurce, rodzaj trzciny, wilgotność powietrza. W obecnych czasach pojawiła się również możliwość kupna plastikowych stroików obojowych, które są bardziej trwałe. Takie rozwiązanie ma swoich przeciwników i zwolenników. Lecz kto wie, może w przyszłości oboiści będą grali tylko na plastikowych stroikach…

Fagot

Jest to również, tak jak obój, instrument podwójnostroikowy. Stroiki fagotowe różnią się od obojowych tym, że są większe oraz inaczej mocuje je się w instrumencie. Stroik fagotowy nie trzyma się na rurce tak jak obojowy, tylko posiada 3 druty, którymi jest związany, a na jego końcu znajduje się guma termiczna bądź sznurek. Taki stroik mocowany jest na esce fagotowej. Stroik wpływa na jakość dźwięku – można mieć najlepszy fagot na świecie, ale posiadając nieodpowiedni stroik nie uda nam się wydobyć pięknego brzmienia. Jego ciężkość można regulować za pomocą nożyka, bądź innej maszyny. Im więcej zbierzemy trzciny z takiego stroika, tym lżejszy on powinien być. Otwór tak jak w przypadku stroika obojowego również ma znaczenie. Jeśli będzie on zbyt mały, istnieje ryzyko, że nie wydobędziemy żadnego dźwięku. Poprzez odpowiednie zduszanie drutów, możemy regulować otwór. Lecz należy na to uważać, bo zmiana wielkości otworu wpływa na wysokość dźwięku. Stroiki fagotowe są bardzo delikatne i łatwo je uszkodzić, nawet lekki ubytek kawałka stroika może spowodować obniżenie się jakości wydobywającego dźwięku.

Klarnet

Klarnet to instrument pojedynczostroikowy, co oznacza że jest zbudowany tylko z jednej płytki. Może być on stworzony z trzciny, bądź z tworzywa syntetycznego. Plastikowe stroiki mają swoich zwolenników, głównie przez to, że są bardziej wytrzymałe od trzcinowych i trudniej je uszkodzić. Jednak nadal spora część klarnecistów preferuje granie na drewnianych stroikach. Stroik klarnetowy musimy zamocować na ustnik – do tego potrzebna jest ligatura, czyli zacisk, którym unieruchamiamy stroik. Ważna jest pozycja takiego stroika, zwykle ustawia się go na równi z końcówką ustnika. Niektórzy poprzez zmienianie pozycji ligatury względem stroika, regulują jego cieżkość. Kupując stroik klarnetowy możemy również od razu zakupić go w odpowiedniej twardości dla siebie. Numerki na opakowaniu oznaczają jak ciężki jest dany stroik.

Saksofon

Stroiki saksofonowe są bardzo podobne do klarnetowych. Również są mocowane do instrumentu za pomocą ligatury. Mogą być zrobione z drewna bądź tworzywa syntetycznego. Na rynku stroików saksofonowych dostępnych jest wiele rodzajów, mogą one być przeznaczone do grania jazzowego lub klasycznego. Oczywiście tak jak w przypadku stroika klarnetowego, produkowane są one również w różnych wariantach ciężkości. Taki stroik saksofonowy wpływa na barwę dźwięku. Może sprawić że dźwięk będzie zbyt jasny, ciemny lub płaski, oddziałuje również na jakość takiego dźwięku od niego zależy czy dźwięk będzie czysty. Saksofonista poprzez zmianę ułożenia stroika na ustniku, bądź wysokości zacisku ligatury może sprawić, że stroik zacznie inaczej się odzywać. Takim podstawowym i wyjściowym ułożeniem stroika jest zamocowanie go równolegle i prosto w stosunku do ustnika oraz dopasowanie jego końcówki do górnej granicy ustnika. Stroiki saksofonowe są bardzo delikatne, w szczególności ich końcowa część, która jest najcieńsza ulega zwykle uszkodzeniom.

Konsultanci : Michalina Spychaj, Magdalena Szczęsna, Bartosz Krzyśka