Francja

Piękno harfy nie zna granic

Maurice Ravel to kompozytor, który w swojej obfitej twórczości nie bał się eksperymentować, jednocześnie dbając o wybitną formę oraz nietuzinkowe brzmienie. Nie inaczej było z jego doborem oraz zestawieniem instrumentów. Pomimo komponowania utworów na powszechnie znane składy, Ravel napisał również dzieła, które swoją obsadą mogą zaskakiwać. Jednym z nich jest „Introdukcja i Allegro” napisane na harfę, flet, klarnet oraz kwartet smyczkowy — zestawienie tak samo rzadkie, jak i piękne.

Utwór został napisany w 1905 roku na zamówienie firmy Érard specjalizującej się w tworzeniu instrumentów muzycznych. Była to odpowiedź na działanie firmy Pleyel, która rok wcześniej zleciło Claude’owi Debussy’emu napisanie utworu („Danse sacrée et danse profane” na harfę i orkiestrę) z użyciem ich nowej harfy chromatycznej. Érard company zaniepokojone krokiem swojej konkurencji, nie chciało być gorsze i zleciło napisanie Ravelowi utworu z użyciem harfy pedałowej z podwójną akcją (każdy pedał można wcisnąć w dwóch różnych pozycjach, co umożliwiało płynną zmianę dźwięku o jeden lub dwa półtony).

„Introdukcja i Allegro” miało swoją premierę 22 lutego 1907 roku w Paryżu. Jego obsada na pewno zaskoczyła wtedy niejednego słuchacza. Utwór nie jest jednak dziełem awangardowym czy mocno odbiegającym od innych ówczesnych kompozycji. W dziele możemy usłyszeć ogromny wpływ impresjonizmu, w którym kompozytorzy kładli duży nacisk na uzyskanie nietuzinkowego brzmienia. Nie inaczej było w tym przypadku. Instrumenty doskonale ze sobą współbrzmią, dzięki czemu tworzą piękną i niepowtarzalną barwę. 

Pisanie utworu na nietypowy skład zawsze wiążę się z pewnym ryzykiem. Ten fakt nie przeszkadza jednak takim jak Ravel i często wykorzystują go, w celu pokazania swojego kunsztu kompozytorskiego. Dzięki temu zyskujemy również i my — słuchacze ciągle poszukujący czegoś nowego.

Ravel – Introduction et allegro pour harpe, flûte, clarinette et quatuor à cordes (1905)